Elke maand plaatst de SAO Apeldoorn een leerzame column op haar website. Deze column is geschreven door Rutger Bekebrede en gaat over het managen van de wedstrijd. Lees snel verder!
Dit seizoen wordt er in het amateurvoetbal gewerkt met een nieuw rapportformulier. Het rapport is nog meer toegespitst op de hedendaagse scheidsrechter waarbij één ding centraal staat: de wedstrijd. Hoe zorgt de scheidsrechter ervoor dat de wedstrijd attractief blijft, zonder zelf de hoofdrol te spelen? Dat wil overigens niet zeggen dat hij niet op de voorgrond moet treden indien dat nodig is. Hij blijft echter wel op de achtergrond wanneer het kan. Nu rijst natuurlijk de vraag: hoe doe je dit?
Het managen van de wedstrijd is een belangrijk onderdeel in de nieuwe visie op arbitrage.
Een mooi begrip hiervoor is het ‘managen’ van de wedstrijd. Niet toevallig vormt dit een belangrijk onderdeel in de nieuwe visie op arbitrage. Het nieuwe rapport is daaraan ondersteunend. Het managen van de wedstrijd wordt in drie grote lijnen opgedeeld:
- Het handelen in beweging.
- Het handelen bij stilstand.
- Het aanpassen van de arbitrage.
Vraag aan elke willekeurige scheidsrechter hoe hij of zij beter is geworden. Het antwoord zal steeds weer zijn: het opdoen van ervaring en het terugkoppelen/reflecteren van deze ervaring. Want elk persoon is uniek en een bepaalde manier van handelen past alleen bij jou. Gelukkig zijn er in grote lijnen wel handvatten om vanuit de basis jouw eigen stijl te ontwikkelen.
Belangrijk is dat wanneer je een beslissing moet nemen, je dit op overtuigende wijze doet.
Wat je goed moet onthouden is dat je als scheidsrechter een voorbeeld bent. Jij bent degene die duidelijkheid kan verschaffen in een situatie waar anderen de grens van het toelaatbare opzoeken of overschrijden. Belangrijk is dus dat wanneer je een beslissing moet nemen, je dit op overtuigende wijze doet. Dit heeft deels te maken met de afstand tot de situatie, maar ook met (non-)verbale communicatie. Ten slotte geven spelregelkennis en voetbalinzicht je het laatste zetje in de goede richting.
Hoe je overkomt op anderen is vaak anders dan je zelf voor ogen hebt. Een mooie manier om hiermee geconfronteerd te worden, zijn wedstrijdbeelden. Zoek dus die samenvatting eens op of laat een collega-scheidsrechter je filmen tijdens de wedstrijd. In het begin is het wat onwennig, maar na een kritische terugblik, misschien met derden, is dit een mooi leerinstrument. Zo zie je dat het rustige, grote armgebaar toch wel erg snel gaat en niet goed zichtbaar is. Zo zie je dat je een tic hebt om na een lastige beslissing aan je neus te zitten of dat je bij die strafschop toch echt de drukte inloopt en ingesloten wordt door spelers.
Heb contact met spelers en begeleiding voordat er gecorrigeerd moet worden.
Voorkomen is beter dan genezen. Een mooi gezegde dat voor de arbitrage en het managen in het algemeen zeker van toepassing is. Heb dus contact met spelers en begeleiding voordat er gecorrigeerd moet worden. Op deze manier heb je al een band en is het aanspreken op gedrag eenvoudiger. Als je toch in moet grijpen, doe dit dan persoonlijk. Breng de rust in de situatie door samen naar een neutrale plaats te gaan. Geef aandacht aan de speler, want deze wil gehoord worden. Loop hier dus niet voor weg! Dit is overigens iets anders dan de discussie aangaan. Zeg op duidelijke, rustige wijze wat jij wil dat er gebeurt of wat je hebt gezien en ga dan verder met de wedstrijd. Sta rechtop, kijk een speler aan en houd controle over de wedstrijd. Als je merkt dat de rust in het veld weer terug is, dan kan je weer op de achtergrond de wedstrijd leiden.
Door tijdig te herkennen dat twee spelers de confrontatie blijven zoeken of dat de overtredingen feller worden, kan/moet je de rust terugbrengen. Pik die twee opvallende spelers eruit en haal de angel uit de wedstrijd. Houd controle! Dit betekent ook dat je blijft staan bij hevige weerstand. Gebaren herhalen om je beslissing te verduidelijken en in beweging blijven komt niet overtuigend over. Doe maximaal twee passen achteruit om afstand te creëren (minimaal een armlengte) en richt je op één speler. Deze speler is bij voorkeur de aanvoerder. Licht je beslissing toe zonder een luide stem te gebruiken. Gebruik ook voetbaltaal, zodat spelers begrijpen wat je bedoelt en lepel niet de letterlijke tekst uit het spelregelboek op.
Door het herhalen en herkennen van situaties gaat het managen van de wedstrijd steeds eenvoudiger.
Het klinkt allemaal zo simpel, maar in stressvolle situaties reageer je soms anders dan normaal. Door het herhalen en herkennen van situaties gaat het managen van de wedstrijd steeds eenvoudiger. Dit kan nu eenmaal alleen door regelmatig te fluiten. Als je niet fluit, kijk dan eens goed naar hoe anderen het doen. Björn Kuipers is natuurlijk een fantastisch voorbeeld, maar ook van Barack Obama of andere inspirerende personen kan je veel leren.
Veel succes met de komende wedstrijden en geniet ervan!
Rutger Bekebrede
